Kemik ve Eklem Sağlığı
İskelet Sistemi
İskelet sistemi; kemikler, bağlar (ligament), kirişler (tendon), kaslar ve kıkırdaklardan oluşan destek ve hareket sistemidir.
Görevleri;
- Kas ve eklemler yardımıyla hareketi sağlamak
- Vücuda genel şeklini vermek
- İç organları korumak ve onlara dayanak olmak
- Kan hücresi üretmek (alyuvar – akyuvar)
- Kaslara tutunma yüzeyi sağlamak
İskeleti oluşturan kemiklerin birbirlerine tutunabilmeleri için gereken iki yapı; Eklem ve onları birbirine bağlayan ; Ligamentler’dir.
Vücudumuzda 206 kemik, onları birbirine bağlayan 360 adet eklem vardır.
Eklemler için “Kemiklerin menteşeleri” denilebilir.
Eklem Çeşitleri
Vücudumuzdaki eklemler 3 gruba ayrılırlar;
- Sabit veya hareketsiz eklemler (kafatası eklemleri)
- Yarı oynar eklemler (omurlar ve çene kemiği)
- Oynar eklemler (sinoviyal eklemler) (omuz, kol, bacak eklemleri)
Sabit / Hareketsiz Eklemler
Bu eklemler, kafatasında olduğu gibi kemiklerin sabit ve sıkı şekilde birbirine bağlandığı yerde bulunurlar. Oynamaz eklemlerle bağlanan kemikler, birbirine kaynamış gibidir Oynamaz eklemlerin bir bölümü kalıcı, bir bölümü geçicidir. Geçici bir eklemde, eklemlenen kemikler doğumdan sonra er ya da geç mutlaka kaynaşır. Örneğin alt çene eklemiyle orta kulak kemikleri arasındaki eklemler dışında kafatasının bütün eklemleri geçicidir.
Yarı Oynar Eklemler
Yarı oynar eklemlerde eklem yapan iki kemik arasında elastik kıkırdak dokudan oluşmuş yastıklar (diskler) bulunur. Yarı oynar eklemlerin hareketleri sınırlıdır. Aradaki yapının esnekliği oranında kemikler hareket edebilir. Yaşlanan insanlarda eklemleri birbirine bağlayan bağların esnekliklerini kaybetmesi nedeniyle hareket olanakları azalır. Omurgamızı oluşturan omurlar arasındaki eklemleri yarı oynar eklemlere örnek olarak verebiliriz.
Oynar Eklemler
Vücut eklemlerinin büyük kısmı hareketli eklemlerdir. Her birinin içindeki boşluk hareket sırasında eklemi yağlayan bir çeşit sıvı ile doludur. Eklem, ligament olarak adlandırılan kemiklerin hareketi sırasında birbirinden ayrılmamasını sağlayan, yumuşak şeritlerle bir arada tutulur.
EL
EL
Bilek ekleminden itibaren toplam 29 kemikten oluşur. Bu kemikler kavramayı sağlamaktadır ve dokunma duyusunun öncü bileşenidir.
AYAK
Ayak
Ayak kemikleri, esnek yapısı sayesinde, sadece yürüyüş değil, aynı zamanda koşma, tırmanma ve sayısız diğer faaliyetlerin yapılabilmesini sağlar.
KALÇA
Kalça
Yürüme, ayakta durmak için mükemmel bir tasarımı olan kalça eklemi, çok eksenli top ve yuva şeklinde olan, sinoviyal bir eklemdir.
OMUZ
Omuz
Üç ana ve iki fonksiyonel olmak üzere, toplam beş eklemden oluşur. Bu eklemlerin uyumu, kola mükemmel hareket yeteneğini kazandırır.
DİZ
Diz
Diz eklemi, iki bölümlüdür (iç ve dış) ve ön tarafından diz kapağı ile korunmaktadır. Menteşe biçimli ve sinoviyal bir eklemdir.
KAFA
Kafatası
22 kemikten oluşan kafatası, beyni dışarıdan gelecek hasarlardan korur, baş ve diğer yumuşak dokuları destekler.
Eklem iki kemiğin arasındaki bağlantılı noktasıdır. Eklemler ve onların etrafındaki yapılar, yürürken dizin bükülmesini, bir nesneyi kaldırırken dirseğin kıvrılmasını, vücut hareketleri sırasında kalçanın bir tarafa doğru eğilmesini, elde nesneyi tutabilmeyi ve başın her yöne hareketini yapabilmesi sağlarlar.
Kemiklerin arasında birbirlerine sürtünmelerini engelleyen kaygan bir sıvı vardır.”Sinovyal sıvı” adı verilen bu yastığın artan yaş ve yaralanma ile yapısı bozulur. Bu durum çeşitli eklem hastalıklarına sebep olabilmektedir.
Eklemlerin yapısının bozulmasını önlemek için, kasların, bağların ve kemiklerin dışarıdan gelecek darbelerden korunması ve yapılarının güçlendirilmesi gerekir.
Sinoviyal Sıvı:
- Berrak, soluk sarı, koyu bir sıvıdır
- Eklem yüzeyini yağlar .
- Sürtünmenin azaltılmasına yardım eder.
- Eklem kıkırdağını besler.
- Koyuluk ve yağlama için temel olan Hyaluronik Asit(Hyaluronat) ve Lubricin ile çeşitli mukoproteinler içeren zengin bir sıvıdır.
