Kireçlenme (Osteoartrit) Nedir?
Kireçlenme (Osteoartrit) eklem kıkırdağının yapım ve yıkım dengesizliğinden kaynaklanan kıkırdak aşınması ile başlar. Beraberinde sinovyal sıvının yoğunluğu ve içeriğindeki Hyaluronik Asit miktarı azalır. Bu durum eklemin kayganlığının ve hareket kabiliyetinin azalmasına yol açar. Ailesel yatkınlık nedeniyle, uzun süre tekrar tekrar kullanılmaya, kaza veya yaralanmaya bağlı olarak, ya da eklemi tutan bazı romatizmal hastalıkların geç evrelerinde kıkırdak kabalaşır. Zarar gören ve tahrip olan kıkırdağın normalde parlak mavimsi beyaz olan rengi, pürtüklü sarımsı ve mat bir görünüm kazanır. Eklemi oluşturan kemikler arasındaki mesafe daralır ve bunun sonucunda kemik uçları adeta birbirine sürtünmeye başlar.
Osteoartritli eklemde sertlik, tutukluk veya katılık hissi, ağrı yanında bazen de şişlik ortaya çıkar. Sonrasında eklemde ağrı, hareket kısıtlılığı başlar. Radyolojik olarak incelendiğinde, eklem aralığının daraldığı, eklemi oluşturan kemiklerin birbirine yaklaştığı ve kemikte skleroz (Beyazlaşma) olduğu dikkati çeker. Ayrıca adeta yeni kemik oluşumları gibi kemiksi çıkıntılar(Osteofit) büyüyerek gelişir. Dışarıdan bakıldığında da eklemin normal şeklini kaybederek genişlediği gözlenir. Eklemin çevresindeki kaslar da zayıflayabilir.
Osteoartrit’te Risk Faktörleri
- Orta ve ileri yaşta olmak
- Şişmanlık
- Eklem hastalıklarına kalıtsal yatkınlık
- Geçirilmiş eklem yaralanmaları
- Kıkırdak yapısını etkileyen hastalıklar (Romatoid artrit, gut vb.)
- Eklem çevresi kas gruplarının zayıf olması
- Eklemlerde yük dağılımı dengesini bozan şekil bozuklukları
Osteoartrit Görülme Sıklıkları
- En sık görülen artrit çeşididir. Tüm sinoviyal eklemlerde görülebilir, en sık karşılaşılan eklemler, diz, kalça ve küçük el eklemleridir.
- Osteoartritin etkileri, fonksiyon azalması, günlük aktivitelerde kısıtlama ve ağrıdır.
- 20-30 yaşları arasında asemptomatik olarak görülmeye başlanabilir.
- Yaş ile birlikte görülme sıklığı artar.
- Genel nüfusun %10’unda, 60 yaş üzerisinin %50’sinde ve 80 yaş üzerisinin %90’ında görülür.
- Kadınlarda, erkeklere nazaran daha sık görülür.
Osteoartrit Derecelendirme
Skala | Radyolojik Bulgular |
0 | Normal |
1 | Eklem boşluğunun süpheli daralması ve olası osteofitik kenerlar |
2 | Kesin osteofitleri ve olası eklem boşluğu daralması |
3 | Orta şiddette birden fazla osteofit, kesin eklem boşluğu daralması ve hafif skleroz (sertleşme) ve kemik uçlarında olası daralma |
4 | Geniş osteofitler, eklem boşluğunda belirgin daralma, güçlü skleroz, ve kemik uçlarında kesin deformite |